مقالات
چگونگی طراحی آشپزخانه با توجه به سطح دسترسی افراد در خانه
تعداد معلولان جسمی و حرکتی در ایران چیزی در حدود 9 میلیون نفر است. همچنین کودکان خردسال نیز سهم بالایی از جامعه ایرانی را تشکیل می‌دهند. اگر در خانه شما کودک خردسال یا فرد معلولی حضور دارد، باید محیط خانه را برای آسایش بیشتر آن‌ها مهیا کنید. یکی از مهم‌ترین جاهایی که در طراحی دکوراسیون خانه برای دسترسی راحت‌تر همه افراد در نظر بگیرید، آشپزخانه است؛ چراکه آشپزخانه قلب هر خانه است. چگونه می‌توان صاحب آشپزخانه‌ای بود که تمام افراد خانواده در آن احساس راحتی کنند؟ در این مطلب قصد داریم به دنبال پاسخ سوال مطرح شده بگردیم. دعوت می‌کنیم که تا پایان با ما همراه باشید.
1. مناسب‌سازی مسیر تردد در آشپزخانه
اولین موضوعی که باید مد نظر قرار دهید، ایجاد فضای مناسب برای تردد همه افراد خانواده در آشپزخانه است. به عنوان مثال در ورودی آشپزخانه به جای تعبیه پلکان، از سطح شیبدار استفاده کنید تا افراد با ویلچر به راحتی تردد کنند.
همچنین اگر فضای کمی در آشپزخانه دارید، میز ناهارخوری را به پذیرایی منتقل کنید تا امکان تردد ویلچر در محیط آشپزخانه به راحتی فراهم شود. به این ترتیب مسیر تردد برای کودکان و افراد مسن نیز خلوت‌تر می‌شود.
چیدمان وسایل آشپزخانه نیز سهولت در تردد افراد مسن و معلولان خیلی مهم است. سعی کنید وسایل ضروری مانند سینک و اجاق گاز را در فاصله کمی از یکدیگر قرار دهید تا افراد برای دسترسی به آن‌ها خیلی نیاز به جابجایی نداشته باشند.
2. طراحی سینک ظرفشویی مناسب
شاید بیش از هر قسمتی در محیط آشپزخانه ایجاد دسترسی مناسب در سینک ظرفشویی برای تمام اعضای خانواده اهمیت بیشتری داشته باشد. به طور کلی پیشنهاد می‌کنیم که فاصله لبه سینک از کف آشپزخانه را حدود 80 سانتی متر یا کمتر از آن در نظر بگیرید. در غیر این صورت می‌توانید سکویی را در مجاورت سینک لحاظ کنید که دسترسی را برای کودکان یا افراد معلول تسهیل می‌کند. از سینک‌های کم عمق استفاده کنید تا دسترسی به کف آن‌ها خیلی راحت امکان‌پذیر باشد. حتما از شیرآلات لمسی یا تک اهرمی استفاده کنید که باز و بسته شدن آن‌ها به راحتی امکان‌پذیر باشد.
3. طراحی و چیدمان کابینت‌های آشپزخانه
اگر هنوز آشپزخانه شما کابینت ندارد، برای طراحی کابینت‌ها باید نکات مهمی را در نظر بگیرید. پیشنهاد می‌کنیم اگر فضای کافی در اختیار دارید، تعداد کابینت‌های دیواری را کم کنید و در مقابل بر تعداد کابینت‌های زمینی بیفزایید. علاوه بر آن به جای طراحی کشو، ترجیحا کابینت‌های دارای درب را انتخاب کنید. این موضوع باعث می‌شود که باز و بسته شدن کابینت‌ها برای کودکان و افراد معلول آسان‌تر باشد. وسایلی که به صورت روزمره با آن‌ها سروکار دارید را در کابینت‌های زمینی جای دهید و سایر وسایلی که کمتر با آن‌ها سروکار دارید را به کابینت‌های دیواری منتقل کنید.
4. انتخاب ارتفاع مناسب برای پیشخوان
پیشخوان روی کابینت‌ها در آشپزخانه را نیز حداکثر با ارتفاع 80 سانتی متر در نظر بگیرید. شرایط را به‌گونه‌ای فراهم کنید که همه افراد خانواده بتوانند کارهای شخصی خود را روی پیشخوان در آشپزخانه انجام دهند. به این ترتیب دسترسی افراد به وسایلی مانند مایکروویو، چای ساز یا سماور و همچنین اجاق گاز نیز به مراتب آسان‌تر خواهد شد. در نظر گرفتن پیشخوان‌های کشویی با قابلیت باز و بسته شدن برای انجام کارهای مربوط به پخت و پز غذا نیز خیلی به افراد معلول و کمک می‌کند.
5. جانمایی کلیدها و پریزهای برق
کلیدها و پریزهای برق را در ارتفاع کمتری نصب کنید کنید تا دسترسی به آن‌ها برای افراد معلول راحت‌تر باشد. معمولا کلیدها و پریزها در نقاط خارج از دید در آشپزخانه‌ها نصب می‌شوند. چنین رویکردی باعث می‌شود که افراد سالمند و معلول برای دسترسی به کلیدها و پریزها به دردسر بیفتند. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم که کلیدها و پریزها را در مقابل دید قرار دهید تا دسترسی به آن‌ها برای همه افراد به راحتی امکان پذیر باشد. البته برای جلوگیری از بروز خطرات احتمالی در ارتباط با کودکان حتما از محافظ‌های کلید و پریز استفاده کنید.
6. خرید وسایل آشپزخانه هوشمند دارای کنترل
آشپزخانه هوشمند کار را برای همه افراد خانواده آسان می‌کند. مهم نیست که فردی معلول است یا توانایی جسمانی کامل دارد. وقتی قرار است هود، ماشین لباس شویی، فر و سایر وسایل آشپزخانه را با استفاده از کنترل تنظیم کند، کار کردن با آن همه آسان می‌شود. استفاده از وسایل هوشمند نیاز به جابجایی در آشپزخانه را کاهش می‌دهد و این دقیقا مهم‌ترین نکته‌ای است که برای متناسب‌سازی فضای آشپزخانه برای همه اعضای خانواده اهمیت دارد. استفاده از وسایل هوشمند به ویژه در پخت و پز به افراد معلول و سالمندان کم توان کمک می‌کند.
7. خرید یخچال‌های با ارتفاع کم
یخچال یکی از وسایل آشپزخانه است که همه ما در طول شبانه‌روز چندین بار آن سروکار داریم. بنابراین برای متناسب سازی فضای آشپزخانه باید حتما یخچال را در نظر بگیرید. پیشنهاد می‌کنیم که به جای رفتن به سراغ یخچال‌های با ارتفاع زیاد، گزینه‌هایی را انتخاب کنید که ارتفاع کمی دارند و در مقابل عرض و عمق آن‌ها بیشتر است. به این ترتیب افراد مسن، معلول و کودکان نیز به راحتی می‌توانند وسایل مورد نیاز خود را در یخچال پیدا کنند.
8. مناسب سازی فضای آشپزخانه برای افراد نابینا
برای اینکه افراد نابینا بتوانند به راحتی در محیط آشپزخانه کارهای شخصی خود را انجام دهند، می‌توانید از یک ایده ساده و کاربردی استفاده کنید. برای برخی از وسایل ضروری و پرکاربرد، زنگ‌های خاصی قرار دهید تا افراد نابینا با شنیدن آن‌ها تشخیص دهند که از چه وسیله‌ای استفاده می‌کنند. به این ترتیب عملا مسیر تردد و همچنین دسترسی به وسایل آشپزخانه نیز برای افراد نابینا خیلی راحت‌تر صورت می‌گیرد.
کلام پایانی
اگر قرار است تمام افراد خانواده سطحی از استقلال را در زندگی روزمره تجربه کنند، باید دسترسی آن‌ها به بخش‌های مختلف در خانه تسهیل شود. این موضوع باعث می‌شود که احساس وابستگی در بین کودکان و افراد معمول در محیط خانه کاهش پیدا کند. نکاتی که در این مقاله مطرح کردیم علاوه بر در نظر گرفتن این نکته، نیم‌نگاهی نیز به موضوعات زیبایی‌شناسی داشت. به نظر شما چه راهکارهای دیگری برای طراحی آشپزخانه با سطح دسترسی مناسب برای همه افراد در خانواده وجود دارند؟ نظرات و پیشنهادات خود را در این زمینه با ما در میان بگذارید.
