چند سالی است بین انسان‌های نقاط مختلف جهان، بحث دربارۀ گوشت‌خواری و گیاهخواری بسیار داغ شده و هر گروه دلایل مهمی را برای انتخاب برنامۀ غذایی خود بیان می‌کنند. از سوی دیگر، طبق آمارهای به‌دست‌آمده، هر انسان گوشت‌خوار به‌طور متوسط در طول زندگی خود چیزی حدود ده هزار حیوان را می‌خورد. هر فردی با توجه به شرایط فیزیکی و روحی خود آزاد است برنامۀ غذایی مناسب بدن خویش را داشته باشد؛ با‌این‌حال، خوب است همۀ ما دربارۀ آنچه در این کرۀ خاکی رخ می‌دهد، آگاهی لازم را به دست آوریم. در این مطلب می‌خواهیم با بررسی تأثیرات مخرب گوشت‌خواری روی کرۀ زمین، فواید گیاه خواری را بیش از پیش نمایان کنیم.
گیاهخواری یا گوشت‌خواری؟ مسئله این است
ما انسان‌ها در بیشتر نقاط کرۀ زمین پنج گونه حیوان را برای خوراک خود پرورش می‌دهیم: مرغ، ماهی، گاو، گوسفند و خوک. تمام این حیوانات از ابتدای زندگی تا وقتی که به غذا تبدیل می‌شوند، مقدار بسیار زیادی آب، غذا و اکسیژن مصرف می‌کنند. پشت هر وعدۀ غذایی گوشتی ما، یک سیستم کشاورزی برای تغذیۀ دام‌ها وجود دارد که تشنۀ زمین و انرژی بوده و به نفت و زغال‌سنگ وابسته است. این سیستم کشاورزی سالانه بسیاری از جنگل‌ها، دریاها، اقیانوس‌ها، رودخانه‌ها و البته هوا را نابود می‌کند. سازمان ملل و بسیاری از دانشمندان و اقتصاددانان، روش پرورش حیوانات برای تغذیۀ انسان را علت اصلی تغییر آب و هوا و ایجاد بسیاری از مشکلات انسانی و زیست‌محیطی می‌دانند.
اگر می‌خواهیم تأثیر انسان بر محیط‌زیست را کاهش دهیم، ساده‌ترین و ارزان‌ترین راه این است که هرکدام از ما گوشت کمتری مصرف کنیم. رژیم های گیاه خواری، هم برای افرادی مناسب است که به‌طور کامل گیاهخواری را انتخاب می‌کنند و هم برای افرادی که می‌خواهند میزان مصرف گوشت را به کمترین حد ممکن برسانند.
تأثیر گوشت‌خواری و گیاهخواری بر محیط‌زیست
در سال‌های اخیر یکی از مهم‌ترین کارهایی که بسیاری از مردم در سراسر دنیا برای پایداری محیط‌زیست انجام داده‌اند، اتخاذ رژیم گیاهخواری بوده است. باوجوداین، هنوز هم مقدار مصرف گوشت در جهان بسیار سرسام‌آور است. در ادامه می‌خواهیم به تأثیرات مخرب مصرف گوشت بر کرۀ زمین و فواید گیاه خواری بپردازیم.
1. گرمایش زمین
یکی از جدی‌ترین تهدیدها برای محیط‌زیست، گرمایش زمین است. طبق اعلام سازمان ملل، پرورش حیوانات برای تناول غذا، گازهای گلخانه‌ای بیشتری نسبت به تمام اتومبیل‌های جهان تولید می‌کند که باعث گرم‌شدن زمین می‌شود. در گزارشی که توسط این سازمان منتشر شده، آمده است: «در طول روند پرورش حیوانات برای غذا، گازهای گلخانه‌ای به شکل‌‌های مختلفی تولید می‌شوند؛ ازجمله سوختن روغن‌هایی که برای سرخ‌کردن استفاده می‌شوند، سوزاندن اجساد حیوانات، برق مورد نیاز برای خنک‌نگه‌داشتن گوشت، استفاده از گاز برای پخت گوشت، صرف انرژی لازم برای شخم‌زدن و برداشت مزارعی که محصولات مورد استفادۀ حیوانات را پرورش می‌دهند و پمپاژ آب مورد نیاز حیوانات.»
البته ناگفته نماند که در بحث پرورش حیوانات، علاوه بر موارد ذکرشده در این گزارش، بسیاری عوامل دیگر نیز وجود دارد که در گرم‌شدن بیش از حد سیاره نقش مهمی داشته و نادیده گرفته شده‌اند؛ مانند گازهایی که از کود مورد استفاده برای کشت محصولات زراعی (جهت تغذیه حیوانات) تولید می‌شوند، تولید فولاد مورد نیاز برای ساخت وسایل حمل‌و‌نقلی که حیوانات را حمل می‌کنند، تولید کیف و کفش از پوست حیوانات و… .
با همۀ این اوصاف، همچنان دامداری یکی از سه منبع بزرگ انتشار گازهای گلخانه‌ای و یکی از عظیم‌ترین عوامل تخریب محیط‌زیست است. در چنین شرایطی است که گیاه خواری و محیط زیست رابطۀ دوستانه و تنگاتنگی با یکدیگر پیدا می‌کنند؛ چراکه هرچه مصرف گوشت حیوانات در جهان کمتر شود، پرورش گیاهان خوراکی بیشتر شده و به‌جای گازهای گلخانه‌ای، هوای تمیز و سالم به جهانیان عرضه خواهد شد.
۲. مصرف بیش از حد آب‌ها
آب مورد نیاز برای تولید یک کیلو گوشت گاو، گاهی به ده هزار لیتر می‌رسد. این در حالی است که تولید یک کیلو گندم حدود دو هزار لیتر آب نیاز دارد. به همین ترتیب، برای تولید گوشت گوسفند، خوک و مرغ نیز مقادیر زیادی آب مصرف می‌شود. درمقابل، یکی از مهم‌ترین فواید گیاه خواری، کاهش قابل توجه مصرف آب برای تولید غلات و گیاهان دیگر در مقابل تولید گوشت است؛ گرچه هرچقدر تقاضای گوشت بیشتر باشد، آب مورد نیاز برای زراعت و آشامیدن کمتر خواهد شد. درواقع، مصرف گوشت زمین را با بحران کم‌آبی شدید و از‌بین‌رفتن زیست‌بوم آبزیان مواجه خواهد کرد. این شاید مهم‌ترین تأثیر گیاه خواری بر محیط زیست باشد: «نجات زمین از خشک‌سالیِ بدون بازگشت».
۳. جنگل‌زدایی
صنعت کشاورزی جهان بیش از سی سال است که برای تأمین خوراک دام‌ها، وارد حریم جنگل‌ها شده و سالانه درختان چندین هکتار زمین را قطع می‌کند. بخش قابل توجهی از زمین‌های کشاورزی جهان در حال تأمین غذای دام‌ها هستند و پس از چند سال تبدیل به زمین‌های بایر می‌شوند. در‌حالی‌که می‌توانیم از این زمین‌ها برای پرورش گیاهان مختلف خوراکی استفاده کنیم و تأثیر گیاه خواری بر محیط زیست را به چشم ببینیم.
۴. آلودگی اقیانوس‌ها، دریاها و رودها
آلودگی آب‌های جهان ناشی از ضایعات حیوانی، مواد شیمیایی حاصل از کارخانه‌های دباغی، کودها و سموم دفع آفات و البته آنتی‌بیوتیک‌ها و هورمون‌هایی است که برای پروارشدن حیوانات به آن‌ها تزریق می‌شود. حیوانات حدود ۱۳۰ برابر بیشتر از جمعیت انسان‌ها فضولات تولید می‌کنند. این فاضلاب‌های حاوی کود حیوانات به اکوسیستم‌های رودخانه‌ای به‌شدت آسیب می‌زند و زندگی آبزیان و انسان‌ها را به خطر می‌اندازد.
اگر قرار باشد به فواید گیاه خواری بپردازیم، اولین مسئله‌ای که اهمیت ویژه‌ای دارد، آلودگی آب‌های زمین است. گیاهان نه‌تنها به اکوسیستم اقیانوس‌ها و دریاها آسیبی وارد نمی‌کنند، بلکه در نجات آب‌های زمین نقش مؤثری خواهند داشت.
۵. استفادۀ بیش از حد از آنتی‌بیوتیک‌ها، هورمون‌های رشد و مواد شیمیایی
حیوانات پرورشی مانند ماهی‌ها و مرغ‌ها، با انواع مختلفی از داروها تغذیه می‌شوند تا سریع‌تر رشد کنند و به بازار عرضه شوند. این داروها از طریق مصرف مستقیم گوشت یا آلودگی آب‌ها وارد زنجیرۀ غذایی ما می‌شود.
آنتی‌بیوتیک‌ها حاوی مقادیر زیادی از سمی‌ترین و سرطان‌زاترین شکل آرسنیک هستند. عمدۀ بیماری‌هایی همچون سرطان، زوال عقل، مشکلات عصبی و سایر بیماری‌های گوارشی، ناشی از مصرف گوشت و درواقع مصرف این داروها و آنتی‌بیوتیک‌هاست. برای افزایش رشد و بهره‌وری به حیوانات هورمون داده می‌شود. این هورمون‌ها نیز باعث ایجاد انواع سرطان، نازایی و اختلالات جنسی در انسان می‌شوند.
گرچه برای پرورش بسیاری از گیاهان نیز کودهای شیمیایی وارد دنیای کشاورزی شده‌اند، اما یکی از فواید گیاه خواری این است که گیاهان گلخانه‌ای و گیاهان ارگانیک قابل شناسایی بوده و شما در انتخاب آنچه می‌خورید، آزاد هستید.
۶. آلودگی هوا
تمامی حیواناتی که برای غذاهای لذیذ ما پرورش داده می‌شوند، در چرخۀ پرورش، مقدار بسیار زیادی متان و دی‌اکسید کربن تولید می‌کنند. در این میان، گاوها و خوک‌ها گازهای آلوده‌کنندۀ دیگری را نیز تولید می‌کنند. کارخانجات پرورش و تولید گوشت مهم‌ترین نقش را در آلوده‌کردن لایۀ ازن بر عهده دارند. این در حالی است که پرورش گیاهان و درختان نه‌تنها از آلودگی هوا جلوگیری می‌کند، بلکه در تصفیۀ هوا و تولید اکسیژن اصلی‌ترین نقش را ایفا می‌نماید.
من گوشت دوست دارم!
با وجود اینکه روز‌به‌روز بر تعداد وگان‌ها (افرادی که هیچ‌گونه فراوردۀ حیوانی نمی‌خورند) افزوده می‌شود و فواید گیاه خواری هر روز بیشتر نمایان می‌گردد، اما این مقاله قرار نیست شما را به‌طور کامل گیاه‌خوار کند. همۀ ما خوب می‌دانیم که گیاه‌خوار‌شدن کار راحتی نیست و به صبر، برنامه‌ریزی، غلبه بر تمایل به خوردن غذاهای گوشتی لذیذ و برنامۀ غذایی مناسب نیاز دارد. با‌این‌حال، هرکدام از ما می‌توانیم با کمترکردن مصرف گوشت خود، حیات زمین و تمامی موجودات زندۀ روی آن را نجات دهیم.
